مروری بر قوانین كارگزاران گمركي در ژاپن

نوشته: Shoichi Sudo، معاونت گمرکی و تعرفه وزارت امورمالی ژاپن
ترجمه و ویرایش متن : آزاد حلوی، عضو اتحادیه کارگزاران گمرکی ایران
منبع : بولتن سازمان جهانی گمرک ، اکتبر ۲۰۱۶ شماره ۸۱ – www.wcoomd.org
در ژاپن تقریبا ۹۲۰ شركت یا فرد وجود دارد که از آوریل ۲۰۱۶ در ترخیص از گمرک درگیر هستند. نظام کارگزاری گمرک ژاپن داراي ویژگی­های زیر مي‌باشد: استفاده از کارگزار اختیاری است، کارگزاران نیاز به مجوز برای کار دارند، کارگزاران باید کارکنانی واجد شرایط بکار گیرند، کارگزاران می­توانند به برنامه فعالين مجاز اقتصادي (AEO) که در سال ۲۰۰۸ معرفی شد بپيوندند.
کارگزاران گمرکی متخصصانی در انجام رویه ­های واردات و صادرات هستند هرچند ميزان استفاده از خدمات آنان در حال حاضر بالاست، اين ميزان همچنان رو به افزایش است. با اینکه سیستم ترخیص هر کشور متفاوت است ولي هیچ تردیدی نیست که استفاده از این متخصصان تاثيرات مثبتي در فرایند ترخیص كالا از گمرک، تضمین نرخ سازگاری بهتر و بهبود امنیت زنجیره تامین، خواهد داشت. این مقاله مروری بر نظام کارگزاران گمرکي در ژاپن ارائه می­کند.
 
کارگزاران گمرکی و متخصصان ثبت شده در گمرک
برای وارد شدن به حيطه اموركارگزاران گمركي در گمرک  ژاپن، یک شركت یا یک فرد باید مجوز گرفته و در گمرک ثبت شده باشد یا افراد ثبت شده در گمرک را به عنوان متخصص گمرکی (موقعیتی که به متخصصانی داده می­شود که آزمون­های خاصی را گذرانده باشند) بکار گیرد. در شركت هایی که خدمات كارگزاري را ارائه می­دهند، فقط این متخصصان می­توانند به بررسي و فعاليت برمدارك مربوط به ترخیص از گمرک، اقدام كنند.
این مجوز می­تواند لغو شود، به عنوان مثال در مواردی که مشخص شود که کارگزار امتحان را با تقلب گذرانده یا قبلا محکوم به حبس شده یا بخاطر نقض قوانين گمرکي جریمه­ شده باشد.
در حال حاضر تقریبا ۹۰۰۰ متخصص گمرکی در سرتاسر کشور ثبت شده است. تمام این­ افراد امتحان تایید صلاحیت را که سالی یکبار برگزار می­شود، گذرانده­ اند. در سال ۲۰۱۵، در حالی که تقریبا ۷۵۰۰ نفر برای امتحان درخواست دادند فقط ۷۶۰ نفر آن را با موفقیت گذراندند. چنین امتحان پر متقاضی، سطح بالایی از خدمات را برای تاجران و نرخ سازگاری بهتري را برای گمرک، تضمین می­کند.
ترخیص کالا پیچیده­ تر شده ، خصوصا در طبقه بندي كالا، تعیین قوانین مبدا و محاسبه ارزش گمركي كالاها و بخصوص با وجود افزایش تعداد قراردادهاي مشاركت اقتصادی (EPAها) یا موافقتنامه هاي تجارت آزاد (FTAها) در سال­های اخیر. تعداد موارد مشکل­زا، با افزایش پیچیدگی و تنوع محیط تجاری ، افزایش یافته و منجر به رشد انتظارات از کارگزاران گمرکی شده است.
استفاده اختیاری
اگر چه در نظامي كه ژاپن براي کارگزار گمرکی تعریف کرده ،  استفاده از خدمات آنان  برای صادرکنندگان و واردکنندگان اختياري است و آنها می­توانند عمليات ترخیص كالا را خودشان و بدون داشتن هیچ پيش شرط یا گذراندن آزموني انجام دهند با اين وجود و با اينكه استفاده از خدمات كارگزاران گمركي هزینه اي اضافی برای تاجران است،  اما تقریبا ۹۸% از تمام ترخیص­هاي گمرکي در ژاپن توسط کارگزاران گمرکی انجام می­شود.
 
 هماهنگ­کنندگان زنجیره تامین
یک دلیل برای نرخ بالای استفاده از خدمات کارگزاران گمرکی وجود دارد. در ژاپن کارگزاران گمرکی كمي فعالیت­های خود را فقط محدود به ترخیص از گمرک کرده‌اند. بیشتر آنان خدمات لجستیکی نظیر انبارداری وحمل و نقل نيز ارائه مي دهند.
صادرکنندگان و واردکنندگان معمولا از کارگزاران خود به عنوان هماهنگ­کنندگان لجستیکی استفاده می­کنند. در واقع کالاها در مسیر خود با گذر از مراحل بسیاری از یک تولیدکننده به یک سفارش­  دهنده می­رسند. به عنوان مثال زمانی که محموله به ژاپن وارد می­شود ابتدا در یک حوزه کنترل شده گمرکی قرار مي گيرد، يعني محلي که برای واردات اظهار مي شود و پس از آن ترخیص مي گردد.  سپس محموله از حوزه کنترل شده گمرک حمل و براي سفارش ­دهنده ارسال می­شود. این برای واردکنندگان دشوار است که براي هر مرحله اپراتورهای مختلفی بگمارند كه فرایند را کنترل کند، لذا اغلب آنان بطور کلی یک اپراتور لجستیکی را برای کنترل کل فرایند می­گمارند.
 
AEO و کارگزاران گمرک
گمرک ژاپن در سال ۲۰۰۸ به منظور امنیت و تسهیل تجارت جهانی، برنامه AEO خود را معرفی کرد و کارگزاران گمرک را در لیست حرفه­ هایی قرار داد که می­توانند به طرح صدور گواهینامه وارد شوند. کارگزاران گمرکي با دخيل بودن در نقل و انتقال بین­ المللی کالا، یکی از نقشهاي کلیدی در حفظ امنیت زنجیره تامین محسوب مي شوند درست در رده  تولیدکنندگان و شركتهاي حمل.
الزامات برای یک کارگزار گمرکی به عنوان يك فعال مجاز اقتصادي  AEO  ، شبیه الزامات شركتهاي حمل است: به عنوان مثال، کارگزار AEO باید داراي حداقل سه سال تجربه بدون نقض قوانین گمرکي بوده ، قابلیت استفاده از سیستم هاي الكترونيكي برای رویه ­های گمرکی را داشته ، یک برنامه سازگار ايجاد كند و غیره.
تقریبا ۱۳۰ کارگزار گمرکي (۱۴%) به عنوان فعال مجاز اقتصاد  AEO تایید شده­ اند. در مواردی که یک واردکننده، ترخیص كالاي وارداتي خود را به یک کارگزار گمرکي با گواهينامه AEO محول می­کند، حتی اگر واردکننده خودش یک AEO نباشد هم­چنان خواهد توانست از مزایای خاصی، سود برد. چنین منافعی شامل : امكان ترخیص کالاها پیش از اظهار گمركي و پرداخت حقوق و عوارض و مالیات است. واردکنندگان هم­چنین می­توانند مطمئن باشند که کارگزار، با حداقل الزامات امنيتي سازگاری دارد.
مروری بر قوانین ترخیص از گمرک
در مارس ۲۰۱۶، گمرک ژاپن قوانین و مقررات مرتبط با گمرک را بازبینی کرد. یکی از اصلاحات مرتبط با قانون كارگزاران گمركي بخصوص رویه اعطای مجوز بود. در قوانین گذشته، یک کارگزار گمرکی، فقط می­توانست تجارت را در حوزه قلمرویی که ثبت شده بود، انجام دهد- دلیل آن مدیر کل اداره گمرکات منطقه ­ای بود که مجوز ترخیص از گمرک را صادر می­کرد.
پس از اصلاح قوانین كارگزاران گمركي که در پاییز ۲۰۱۷ به اجرا در خواهد آمد، وزارت مالی ژاپن در سطح ملی، به کارگزاران گمرکی يك مجوز داده كه به آنها اجازه كار در سرتاسر کشور را خواهد داد.
انجمن کارگزاران گمرکی ژاپن
انجمن کارگزاران گمرکی ژاپن (JCBA) که توسط کارگزاران گمرک مدیریت می­شود، نقش مهمي در توسعه و حفظ مهارت­های کارکنان کارگزاران گمرکي بعهده دارد. JCBA اطلاعاتی درباره رویه­ های گمرکی با اعضایش به اشتراک می­گذارد و کارگاهها و دوره ­های آموزشی برگزار می­کند. JCBA چندین کمیته نظیر کمیته متخصصان گمرکي یا کمیته حمل هوایی دارد.
اين انجمن نقش مهمی درارتباط با اعضایش و هم­چنین ارتباط با  انجمن هاي کارگزاران گمرکی منطقه­ ای براي اصلاحات یا بازبینی قوانین دارد. بعلاوه JCBA می­تواند درفرایند مرور سیاست ها و قوانین  با ثبت پیشنهادات و نظراتی از سوی اعضایش شرکت کند.
اطلاعات بیشتر: www.customs.go.jp/english/index.htm